30-06-08

maandag 30-06-08

CNN.com - Report: U.S. 'preparing the battlefield' in Iran: The Bush administration has launched a "significant escalation" of covert operations in Iran, sending U.S. commandos to spy on the country's nuclear facilities and undermine the Islamic republic's government, journalist Seymour Hersh said Sunday. White House, CIA and State Department officials declined comment on Hersh's report, which appears in this week's issue of The New Yorker. Hersh told CNN's "Late Edition with Wolf Blitzer" that Congress has authorized up to $400 million to fund the secret campaign, which involves U.S. special operations troops and Iranian dissidents. President Bush and Vice President Dick Cheney have rejected findings from U.S. intelligence agencies that Iran has halted a clandestine effort to build a nuclear bomb and "do not want to leave Iran in place with a nuclear program," Hersh said. "They believe that their mission is to make sure that before they get out of office next year, either Iran is attacked or it stops its weapons program," Hersh said. The new article, "Preparing the Battlefield," is the latest in a series of articles accusing the Bush administration of preparing for war with Iran. He based the report on accounts from current and former military, intelligence, and congressional sources. Watch Hersh discuss what he says are the administration's plans for Iran » "As usual with his quarterly pieces, we'll decline to comment," White House spokesman Gordon Johndroe told CNN. "The CIA, as a rule, does not comment on allegations regarding covert operations," CIA spokesman Paul Gimigliano said. Ryan Crocker, the U.S. ambassador in Baghdad, denied U.S. raids were being launched from Iraq, where American commanders believe Iran is stoking sectarian warfare and fomenting attacks on U.S. troops. "I can tell you flatly that U.S. forces are not operating across the Iraqi border into Iran, in the south or anywhere else," Crocker said. Hersh said U.S. efforts were staged from Afghanistan, which also shares a border with Iran. He said the program resulted in "a dramatic increase in kinetic events and chaos" inside Iran, including attacks by Kurdish separatists in the country's north and a May attack on a mosque in Shiraz that killed 13 people. The United States has said it is trying to isolate Iran diplomatically in order to get it to come clean about its nuclear ambitions. But Bush has said "all options" are open in dealing with the issue. Iran insists its nuclear program is aimed at providing civilian electric power, and refuses to comply with U.N. Security Council demands that it halt uranium enrichment work. U.N. nuclear inspectors say Tehran held back critical information that could determine whether it is trying to make nuclear weapons. Israel, which is believed to have its own nuclear arsenal, conducted a military exercise in the eastern Mediterranean in early June involving dozens of warplanes and aerial tankers. The distance involved in the exercise was roughly the same as would be involved in a possible strike on the Iranian nuclear fuel plant at Natanz, Iran, a U.S. military official said. In 1981, Israeli warplanes destroyed an Iraqi nuclear reactor. Iran's parliament speaker, Ali Larijani, warned other countries against moves that would "cost them heavily." In comments that appeared in the semi-official Mehr news agency Sunday, an Iranian general said his troops were digging more than 320,000 graves to bury troops from any invading force with "the respect they deserve.""Under the law of war and armed conflict, necessary preparations must be made for the burial of soldiers of aggressor nations," said Maj. Gen. Mirfaisal Baqerzadeh, an Iranian officer in charge of identifying soldiers missing in action.
mo.be - Amerikaanse kiezer wil econoom, geen vechtersbaas: Amerikanen lijken stilaan de buik vol te hebben van het grote terroristische gevaar. Uit een enquête van onderzoeksbureau Gallup blijkt dat een meerderheid van de Amerikaanse bevolking een president wil die de economie kan redden, eerder dan een leider die de terroristische dreiging afwendt. Uit het nieuwe onderzoek van Gallup blijkt dat 56 procent van de Amerikanen liever een president kiest die de economie kan rechttrekken. Amper 39 procent geeft de voorkeur aan een president die het terroristische de baas kan. Dat is slecht nieuws voor het Republikeinse kamp, want uit een eerder onderzoek van de Amerikaanse krant USA Today was gebleken dat McCain vooral gezien wordt als de man die de terroristische dreiging kan afwenden, terwijl zijn rivaal Barack Obama door de kiezer vooral gezien wordt als de juiste keuze om de energieprijzen laag te houden en de economie weer recht te trekken. Gallup besluit daaruit dat Obama op dit moment duidelijk het voordeel heeft. McCains sterke punt wordt veel minder belangrijker gevonden nu de doorsnee Amerikaan zich vooral geconfronteerd ziet met hoge prijzen aan de pomp en een kwakkelende economie.
nrc.nl - Openbare executie in tribale regio van Pakistan: Pakistaanse militanten in de tribale grensregio met Afghanistan hebben gisteren ten overstaan van duizenden juichende aanhangers twee Afghaanse mannen geëxecuteerd die zij beschuldigden van spionage voor de Verenigde Staten. Volgens de ‘Pakistaanse Talibaan’ hebben de twee geholpen bij een Amerikaanse raketaanval op het grensstadje Damadola, vorige maand, waarbij veertien doden vielen. De Amerikanen hebben de afgelopen maanden hun aanvallen op militante doelen in Pakistan geïntensiveerd. Het Pakistaanse leger houdt zijn wapens juist stil, omdat de in maart aangetreden regering-Gilani wil onderhandelen met de extremisten. Volgens NAVO-generaals hebben de akkoorden die president Musharraf in het verleden in het grensgebied heeft gesloten slechts tot meer aanvallen in Afghanistan geleid. Een recent verdrag voor de Swat-vallei, even buiten de tribale gebieden, wankelt. Gisteren gingen daar twee meisjesscholen in vlammen op. De openbare executie in Bajaur gisteren toont de macht die Pakistaanse Talibaan-aanhangers in de tribale gebieden hebben. De militanten onthoofdden de 36-jarige Jan Wali en paradeerden met zijn hoofd langs de menigte. Bij de tweede persoon ontstond twijfel over de executiemethode, omdat hij volgens sommigen minderjarig was. Een van de militanten verloor zijn geduld en schoot de jongeman dood met een geweer. Door de vreugdeschoten die volgden werden twee omstanders gedood, aldus een lokale functionaris. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Louise Arbour, zei gisteren in Islamabad te vrezen dat de vredesakkoorden het staatsgezag ondermijnen en de bevolking kwetsbaarder maakt voor mensenrechtenschendingen, waaronder buitenrechtelijke executies. Volgens een verklaring van premier Gilani onderhandelt de regering alleen met „de gematigde elementen die hun wapens hebben neergelegd”. Het Pentagon noemt de Pakistaanse grensregio in een gisteren verschenen rapport aan het Congres de grootste bedreiging voor Afghanistan. Volgens dat rapport voeren de Talibaan in Afghanistan „een veerkrachtige opstand” en „is het waarschijnlijk dat zij het tempo van hun terroristische aanvallen en bomaanslagen in 2008 zullen behouden of verhogen”.
rtl.nl - 'Weer Mugabe van Afrikaanse top': De Zimbabwaanse oppositie heeft opgeroepen om president Mugabe niet welkom te heten op de Afrikaanse top. Oneerlijk In Egypte komen vandaag en morgen leiders van de Afrikaanse Unie bijeen om de crisis in Zimbabwe te bespreken. Naar verwachting zal Mugabe de top aangrijpen om de confrontatie met zijn critici aan te gaan. Volgens waarnemers verliepen de verkiezingen oneerlijk. Overgangsregering De Afrikaanse Unie zal vermoedelijk niet besluiten om militair in te grijpen in Zimbabwe. De meeste willen een overgangsregering waarin de huidige regering en de oppositie de macht delen.
nrc.nl - Europa - Fischer: Iers ‘nee’ doodt verdrag: Als Ierland blijft bij zijn afwijzing van het Europese Hervormingsverdrag „dan is het verdrag dood". Dat zegt Joschka Fischer, de voormalige Duitse minister van Buitenlandse Zaken, vandaag in NRC Handelsblad. In dat geval zit er volgens hem niets anders op dan een kopgroep te vormen van lidstaten die wél de noodzaak inzien van meer politieke samenwerking. „De tijd is echt voorbij dat we ons door eurosceptici tot een slakkengang laten veroordelen.” Geen enkele lidstaat is verplicht om mee te doen aan die kopgroep, zegt hij, maar de achterblijvers moeten „voor de anderen geen blokkade opwerpen”. Politieke en economische veranderingen in de wereld, zoals de opkomst van China en India, maken het volgens de oud-minister noodzakelijk dat Europa sterker wordt. „Europa zal zijn belangen moeten verdedigen. Nationale staten kunnen het niet alleen af, ook de grote en machtige niet. We zijn sterk als we geïntegreerd zijn, en zwak als we dat niet zijn. Zo simpel is het.” Fischer erkent dat de Europese leiders zich hebben verkeken op de referenda over het Grondwettelijk Verdrag (in 2005) en het Hervormingsverdrag (eerder deze maand in Ierland). „Bij referenda over verstrekkende verdragswijzigingen hadden we een mechanisme moeten inbouwen dat de keuze zonneklaar maakt – ‘ja’ betekent: we doen mee, ‘nee’ betekent: we blijven in de gemeenschappelijke markt, maar we stappen uit het proces van politieke integratie. Als dat de vraag was geweest, dan was uitkomst in Ierland, Frankrijk en Nederland heel anders geweest.”
de Volkskrant - Sarkozy stelt na Iers nee ambities bij: Tot voor kort zag het ernaar uit dat de Franse president Nicolas Sarkozy de Europese Unie een nieuw tijdperk zou binnenleiden. Als voorzitter van de EU per 1 juli zou Sarkozy het komend half jaar alles gereed maken voor de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon. Maar nu Ierland nee heeft gezegd tegen het verdrag, zal Sarkozy zijn Europese ambities flink moeten bijstellen. Allereerst betekent het Ierse nee dat hij zijn rol als Europese headhunter kwijt is. Als EU-voorzitter zou Sarkozy een flinke vinger in de pap hebben bij de zoektocht naar geschikte kandidaten voor de post van permanente voorzitter van de Europese Raad en die van ‘minister van Buitenlandse Zaken’, die de EU vanaf begin volgend jaar zou krijgen. Maar het is nu wel duidelijk dat die datum niet haalbaar is. In plaats van de aangename taak kandidaten te selecteren, wacht Sarkozy nu de lastige opdracht te proberen een uitweg te vinden uit de nieuwe impasse rond de hervorming van de EU. Op de Europese top van twee weken geleden gaf de Franse president al aan dat hij het Ierse probleem zo snel mogelijk achter de rug wil hebben. Al in oktober moet er wat hem betreft daarvoor een uitgewerkt plan klaar liggen. Om de bodem rijp te maken, wil hij over anderhalve week al naar Ierland reizen voor wat in Parijs een ‘luistertrip’ genoemd wordt. Maar sommige diplomaten vrezen dat Sarkozy de Ieren alleen maar tegen de haren in zal strijken, als hij te hard van stapel loopt. Als gevolg van het Ierse nee zal er waarschijnlijk ook weinig komen van de Franse plannen de Europese defensiesamenwerking een flinke impuls te geven. Daarmee wilde Sarkozy mogelijk verzet wegnemen tegen zijn besluit de banden met de NAVO aan te halen. Maar gezien die Ierse overgevoeligheid voor de ‘militarisering’ van de EU, zal Parijs dit onderwerp waarschijnlijk laten rusten. Alles wijst erop dat Parijs niet van plan is alleen maar te lijden onder het Ierse nee. De opstand van de Ieren heeft Frankrijk nieuwe munitie gegeven in de strijd tegen de ‘neoliberale’ koers van sommige kopstukken van de Europese Commissie, zoals Peter Mandelson (Handel). Sarkozy betichtte hem ervan dat hij de schuld draagt voor het Ierse echec. ‘Iedere dertig seconden sterft er een kind van de honger en dan moeten wij over een verlaging van de Europese landbouwproductie met 20 procent onderhandelen?’, foeterde hij. Die ongebruikelijk harde aanval wordt in Brussel gezien als een teken dat Sarkozy vastbesloten is de uitkomst van het Ierse referendum te gebruiken om binnen de EU steun te winnen voor de meer protectionistische koers die Parijs voorstaat. Het waarschuwingssalvo van Sarkozy geeft ook aan dat er van Parijs weinig concessies te verwachten vallen bij de eerste gesprekken over de hervorming van het landbouwbeleid voor na 2013. De Franse regering wil het komend half jaar ook gebruiken om er een ‘immigratie- en asielpact’ doorheen te krijgen. Daarin moeten de EU-landen dan afspraken maken over bindende inburgeringscontracten voor immigranten. Ook wil Parijs dat EU-landen niet op eigen houtje een amnestie voor illegale immigranten kunnen afkondigen, zoals Spanje drie jaar geleden deed. Maar het is zeer de vraag of de EU-landen daarmee zullen instemmen. Sarkozy is er ook op gebrand voor het eind van het jaar een definitief akkoord te bereiken over de verdeling van de lasten van de ambitieuze klimaatplannen waarover de EU-leiders het begin vorig jaar eens werden. Ook dat zal nog een flink gevecht worden, aangezien bijna alle landen uitzonderingen voor hun industrieën, eisen om te voorkomen dat die te zwaar zullen lijden onder de plannen de CO2-uitstoot te reduceren.Eén moment van glorie heeft Sarkozy alvast gereserveerd: de feestelijke lancering van een Unie voor het Middellandse Zeegebied op 13 juli, waarvoor alle EU-leiders plus een stoet mediterrane leiders zijn uitgenodigd. Onder druk van vooral Duitsland is het originele plan van Sarkozy om een brug te slaan tussen de continenten flink uitgekleed. Duitsland was bang dat het een soort mini-EU zou worden, waarin Parijs aan het stuur zat en de noordelijke landen voor de rekening moesten opdraaien. Het komt nu vooral neer op een samenwerkingsverband met specifieke projecten om de vervuiling van de zee tegen te gaan, de infrastructuur in Noord-Afrika te verbeteren en zonne-energie te bevorderen. Maar, klinkt het in Parijs, de EU is ook maar als een Gemeenschap voor Kolen en Staal begonnen.
CNN.com - Scores hurt in S. Korea beef protests: Thousands of protesters battled riot police in downtown Seoul early Sunday morning after a rally opposing South Korea's decision to import U.S. beef turned violent. More than 100 were wounded, the state news agency reported. Clashes broke out after more than 15,000 protesters headed toward the presidential office, news agency Yonhap said. The demonstrators used ropes to pull down police buses that had been parked around the presidential office to block the marchers from entering. Many carried steel pipes and hurled rocks at officers. Police fired back with water cannons and fire extinguishers. South Koreans have protested regularly since April when the government announced it would resume importing beef from the United States after a five-year ban. That ban was instituted over a case of mad cow disease in 2003. The widespread public protests essentially paralyzed the government of President Lee Myung-bak, who replaced seven top aides this month and plans to reshuffle his cabinet. After a series of negotiations, Seoul and Washington came up with a revised agreement on June 21 -- one that limits imports to cattle less than 30 months old. Animals more than 30 months old are considered at a greater risk for mad cow disease, which can be transmitted to humans. The revised agreement also excludes the import of certain parts believed more susceptible to mad cow disease. The initial deal would have allowed the import of all U.S. beef imports. U.S. Secretary of State Condoleezza Rice, during a visit to visit to Seoul as part of an Asian tour, emphasized Saturday that American beef is safe and that her government will continue efforts to win consumer confidence. The assurance did little to placate demonstrators who took to the streets late Saturday night, leading to the latest riots. Scientists believe mad cow disease spreads when farmers feed cattle recycled meat and bones from infected animals. The U.S. banned recycled feeds in 1997. Eating meat products contaminated with the illness has been linked to variant Creutzfeldt-Jakob disease, a rare and fatal malady in humans. Until the 2003 ban, South Korea was the third-largest market for U.S. beef exporters. The U.S. beef industry has lost up to $4 billion since the market closed, according to the U.S. Meat Export Federation. The imports are expected to resume this month. (lees ook: rtl.nl - Brussel pleit voor chloorkip uit VS )
rtl.nl - Schip met voedsel naar Noord-Korea: De VS heeft de voedselhulp aan Noord-Korea hervat. Nampo Een Amerikaanse schip met 38.000 ton voedsel is in de havenstad Nampo gearriveerd. De VS stopte de voedselhulp aan het eind van 2005. De Amerikanen wilden weten wat er door de Noord-Koreaanse regering met het voedsel gedaan werd. Toen Noord-Korea weigerde inzicht te geven, schortte de VS de hulp op. Nucleair Het stoppen van de voedselhulp hing ook samen met de weigering van Noord-Korea om een einde te maken aan zijn nucleaire programma. Noord-Korea heeft daarover nu openheid van zaken gegeven.
de Volkskrant - Kroonprins wil praten over poep: Prins Willem-Alexander heeft maandag in de Egyptische badplaats Sharm el-Sheikh opgeroepen het taboe op menselijke uitwerpselen op te heffen. In zijn toespraak tot Afrikaanse leiders tijdens de top van de Afrikaanse Unie prees hij de leiders die zich lieten fotograferen met een toilet. De prins sprak als voorzitter van de Adviesraad voor Water en Sanitatie (Unsgab) van de Verenigde Naties als gastspreker op de AU-top die over dit thema ging. De VN hebben 2008 uitgeroepen tot het Internationale Jaar van de Sanitatie. Wereldwijd heeft 40 procent van de wereldbevolking (2,6 miljard mensen) gebrek aan sanitaire voorzieningen, zoals een toilet. Dagelijks sterven wereldwijd meer dan 5000 kinderen aan diarree door gebrek aan zulke voorzieningen. In Afrika sterven elk jaar een miljoen mensen aan watergerelateerde ziekten. Prins Willem Alexander wees de Afrikaanse leiders er op dat investeren in veilig drinkwater en sanitatie zichzelf terugbetaalt, onder meer in minder ziektekosten, meer energie uit hydro-installaties en meer geïrrigeerde landbouwgrond. ‘Elke dollar die u investeert genereert 9 dollar aan productieve activiteit.’
de Volkskrant - Nederland wordt closer met oliestaten: Nederland intensiveert de betrekkingen met belangrijke energieproducerende landen en vooral met Rusland, Kazachstan, Algerije en Saoedi-Arabië. Dat gebeurt onder meer om de eigen energievoorziening zeker te stellen. Dat schrijven de ministers Maxime Verhagen van Buitenlandse Zaken en Maria van der Hoeven van Economische Zaken maandag in het Financieel Dagblad. Ze wijzen erop dat fossiele brandstoffen - en zeker olie - de komende decennia hard nodig blijven om aan de vraag naar energie te voldoen. Een schoner gebruik is daarbij noodzakelijk, onder meer door de schadelijke CO2-uitstoot af te vangen en op te slaan. Over deze nieuwe technologie (CCS) organiseert Nederland samen met Saoedie-Arabië in Den Haag maandag en dinsdag een internationale conferentie. Nederland kan volgens Verhagen en Van der Hoeven een grote voortrekkersrol spelen bij de ontwikkeling van CCS waarna het een belangrijk exportproduct kan worden. Bedrijven en kennisinstituten kunnen hun voordeel doen met de kennis die er in Nederland is op het gebied van gas en met de beschikbare opslagmogelijkheden, aldus de ministers. ‘Zo zou Nederland naast de gasrotonde van Noordwest-Europa ook de CO2-rotonde kunnen worden.’
Elsevier.nl - Rampenbeleid: Geheime lijst 'vitale objecten': Het ministerie van Binnenlandse Zaken stelt in het geheim een lijst met belangrijke gebouwen, installaties en plekken samen, die bij een ramp of aanslag draaiende moeten blijven. De zogenoemde 'vitale objecten' zijn van levensbelang voor de Nederlandse samenleving. Dat schrijft het AD vanochtend. Het gaat om elektriciteitsverdeelstations, grote gasaansluitingen, drinkwaterinstallaties en knooppunten van internet en telefonie. Bescherming Deze week krijgen honderd gemeenten en alle brandweerregio's een vertrouwelijke brief van het ministerie om plannen te maken hoe de 'vitale objecten' moeten worden beschermd bij een ramp. 'We willen voorkomen dat een burgemeester plompverloren ergens de elektriciteit laat uitschakelen en niet beseft dat hij half Nederland in het donker zet,' zegt Williet Brouwer van de nieuwe directie Nationale Veiligheid van het ministerie in de krant. Aanslag De AIVD wil voorkomen dat potentiële terroristen de lijst in handen krijgen. De rampenbestrijders willen zich goed voorbereiden. Volgens de AIVD neemt de terreurdreiging in Nederland toe. Ook worden meer acties door dierenterroristen verwacht. Ook de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb) noemt de kans op een aanslag in Nederland reëel.
PAROOL - Amsterdam staat stil bij slavernijverleden: Circa 850 belangstellenden hebben maandagavond op het Surinameplein in Amsterdam twee minuten stilte in acht genomen om het slavernijverleden van de hoofdstad te herdenken. Het is voor het eerst dat de hoofdstad een herdenking houdt om stil te staan bij de eigen rol in de geschiedenis van de slavernij. Al vanaf vier uur waren er op het Surinameplein onder meer muzikale optredens en toespraken van de Amsterdamse wethouder Freek Ossel (diversiteit) en voorzitter Arco Verburg van De Baarsjes. De activiteiten gaan nog door tot rond half twaalf. Amsterdam bezat ruim een derde van de aandelen van de West-Indische Compagnie (WIC), die zich bezighield met de slavenhandel. Bovendien waren in de hoofdstad op diverse locaties kantoren van de WIC gevestigd. De bekendste gebouwen die de compagnie ooit toebehoorden zijn het West-Indisch huis en het Paleis op de Dam.
Dinsdag is in Amsterdam de nationale herdenking van de afschaffing van de slavernij in de voormalige Nederlanse koloniën, die dag precies 145 jaar geleden. Bij het Nationaal Slavernijmonument in het Oosterpark houden onder anderen minister-president Jan Peter Balkenende en burgemeester Job Cohen van de hoofdstad een toespraak.
Elsevier.nl - D66-jongeren protesteren tegen censuur: De Jonge Democraten houden dinsdag in Den Haag een 'begrafenisplechtigheid' om stil te staan bij 'het plotselinge overlijden van de vrijheid van meningsuiting'. De jongeren keren zich tegen de toenemende politieke inmenging in het recht op vrijheid van meningsuiting. De aanleiding voor de 'begrafenis' zijn diverse incidenten, zoals de arrestatie van cartoonist Gregorius Nekschot en het verhoor van een medewerker van de website GeenStijl vanwege mogelijk discriminerende reacties op de site. Medeleven Volgens de Jonge Democraten heeft het er veel van weg dat er een soort politiek beleid is om extra vervolging in te stellen in zaken waarbij de vrijheid van meningsuiting in het geding is. De D66-jongeren hebben ook een website geopend, waar mensen hun medeleven kunnen betuigen. Expositie Ook de VVD voert actie tegen de toenemende inperking van de vrijheid van meningsuiting. Die partij gaat het omstreden werk van Nekschot exposeren. Ook de kunstenares Ellen Vroegh gaat haar werk exposeren in de VVD-ruimte van de Tweede Kamer. Twee van haar werken die ze exposeerde in het gemeentehuis van Huizen zijn door de gemeente verhangen, omdat een aantal moslims had geklaagd over de abstracte beeltenis van dansende (naakte) vrouwen.
nrc.nl - Wilders niet vervolgd wegens discriminatie: Justitie vervolgt Kamerlid Geert Wilders (PVV) niet. Een aantal uitlatingen van de politicus, onder meer in zijn film Fitna, zijn wel beledigend, maar gedaan „binnen de context van het maatschappelijk debat". Dat heeft het Openbaar Ministerie (OM) in Amsterdam vandaag bekendgemaakt. Het acht Wilders niet strafbaar wegens aanzetten tot haat of discriminatie. Het Tweede Kamerlid is niet verbaasd. „Ik ben er altijd van overtuigd geweest dat ik niet in strijd met de Nederlandse wet heb gehandeld. En ik hoop dat ze een kopie van het OM-besluit naar Jordanië sturen.” Dat land wil hem laten arresteren. Fitna leidde tot tientallen aangiftes. Ook kwamen klachten binnen na uitlatingen in de Volkskrant en dagblad De Pers. Wilders zei onder meer: „De kern van het probleem is de fascistische islam, de zieke ideologie van Allah en Mohammed zoals neergelegd in de islamitische Mein Kampf: de Koran.” En: „We hebben een gigantisch probleem met moslims, het loopt aan alle kanten de spuigaten uit.” Wilders liet zich als politicus uit in het kader van een politiek debat over de islam. Bij het besluit niet te vervolgen, leunt het OM op jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Die biedt in het maatschappelijk debat veel ruimte voor „stevige uitlatingen”, stelt justitie in een verklaring die vandaag is uitgegeven. „In een politiek debat kunnen beledigende uitspraken worden gedaan die kwetsend en schokkend zijn voor bepaalde groepen, zonder dat die uitlatingen strafbaar zijn.” Kritiek op de islam, zoals in Fitna, valt volgens het OM niet onder het discriminatieverbod, tenzij er beledigende conclusies worden getrokken over de aanhang van die godsdienst. Dat is niet het geval in de film of uitlatingen van Wilders in andere media, vindt het OM. Wilders schetst een mogelijke tweedeling tussen de godsdienst islam en de Nederlandse samenleving, maar niet zonder meer tussen moslims en de Nederlandse samenleving, aldus justitie. Van aanzetten tot haat tegen moslims is volgens justitie geen sprake. Justitie heeft voor haar beslissing advies gevraagd bij externe juristen, zoals de Tilburgse hoogleraar strafrecht Theo de Roos. Het dossier is ook voorgelegd aan minister Hirsch Ballin van Justitie (CDA), die niet anders oordeelde. De aangiften tegen Wilders kwamen onder meer van de cabaretier Jörgen Raymann en het bestuur van de Haagse As Soennah-moskee, vertegenwoordigd door advocaat Spong. Nederland Bekent Kleur gaat bij het Gerechtshof in Amsterdam in beroep tegen het OM-besluit.
PAROOL - Bezwaar tegen besluit Wilders niet te vervolgen: Tegen het besluit van het Openbaar Ministerie (OM) om Geert Wilders niet te vervolgen wordt bezwaar gemaakt. Organisaties en individuen die aangifte hebben gedaan tegen de uitlatingen van de PVV-leider kondigden gisteren aan het Amsterdamse Gerechtshof te vragen de beslissing te toetsen. Het OM in Amsterdam maakte maandag bekend PVV-fractievoorzitter Geert Wilders niet te vervolgen voor zijn uitspraken over moslims of zijn film Fitna. Volgens het OM zijn de uitlatingen van Wilders weliswaar beledigend voor moslims, maar niet strafbaar. De politicus levert met zijn woorden, gepubliceerd in Volkskrant, De Pers en een column op internet, een bijdrage aan het politiek-maatschappelijk debat. En in die rol mag hij meer dan een gemiddeld mens, stelt het OM. Degenen die aangifte deden zijn het daarmee oneens. Advocaten Gerard Spong en Els Lucas en de organisatie Nederland Bekent Kleur kondigden aan de beslissing van het OM aan het gerechtshof voor te leggen. Minister Ernst Hirsch Ballin van Justitie werd vooraf door het OM op de hoogte gebracht van het besluit Wilders niet te vervolgen. Hij vindt de beslissing 'niet onverantwoord'. Het OM studeerde tien maanden lang op in totaal ruim tachtig aangiften. Het heeft zo lang geduurd omdat de afweging tussen de vrijheid van meningsuiting en de strafbaarheid van discriminatie complex is. Het OM won daarom ook advies in bij een aantal strafrechtgeleerden, onder wie hoogleraar strafrecht Theo de Roos. De beslissing is onder andere gebaseerd op uitspraken van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, dat heeft geoordeeld dat in het openbare debat veel ruimte moet zijn om uitspraken te doen. In een politiek debat kunnen beledigende uitlatingen worden gedaan die voor sommigen grievend zijn, maar toch niet strafbaar zijn. ''De uitspraken van Wilders zijn gedaan in het kader van een politiek debat. Die context ontneemt in dit geval de strafbaarheid aan de uitlatingen", zegt hoofdofficier Leo de Wit. ''Dit betekent geen vrijbrief voor het doen van alle mogelijke uitlatingen, want ze mogen niet 'onnodig grievend' zijn." Ook richt Wilders zich met zijn kritiek op de islam en niet op de aanhangers daarvan, aldus het OM. Wilders is niet verbaasd door het besluit van het OM. ''Ik heb van het begin af aan geweten dat ik binnen de kaders van de Nederlandse wet bleef."
PAROOL - Weer PvdA'ers weg om Marcouch: Door onenigheid over de koers van stadsdeelvoorzitter Ahmed Marcouch is de PvdA-fractie in Slotervaart gekrompen van elf naar acht leden. In navolging van Jan Engel stappen Pieter Beste en Clyde Moerlie uit de fractie en de partij. Ze blijven wel lid van de deelraad. De drie weigerden een steunbetuiging uit te spreken voor Marcouch en diens pleidooi voor meer religie in het openbaar onderwijs. Het afdelingsbestuur verlangde een knieval van de drie, nadat ze vorige week in de Volkskrant Marcouch hadden gehekeld. Moerlie: ''Er is gevraagd achter de politiek leider te gaan staan. Maar ik zie Marcouch niet als politiek leider. Dat is Lodewijk Asscher in Amsterdam en landelijk Wouter Bos. Als de rest van de fractie dit wil, hebben we een fundamenteel verschil van mening. In gezonde dualistische verhoudingen moet je kritiek kunnen leveren. Dat ons gevraagd wordt niets meer te zeggen, is niet de normale gang van zaken.'' De drie PvdA'ers kwamen in maart ook in botsing met Marcouch, omdat hij geen moeite had met straatcoaches die om religieuze redenen vrouwen een hand weigeren. ''Toen is afgesproken dat we in september een conferentie zouden beleggen over de scheiding van kerk en staat,'' aldus Beste. ''Maar deze maand is Marcouch er zelf al over begonnen. Daarmee voelden wij ons niet meer gehouden aan de afspraak te wachten tot na de zomer.'' Volgens Beste zal hij met Engel en Moerlie een driemansfractie vormen. Hij heeft niet overwogen zijn zetel terug te geven aan de PvdA. ''We hebben een inhoudelijk conflict. Dat hadden we in de partij willen uitvechten, maar dat doen we vanaf nu in de deelraad.'' Behalve uit de PvdA bestaat het stadsdeelbestuur uit GroenLinks. Samen zijn ze nu goed voor elf van de 21 zetels in de deelraad.
Planet - PvdA'ers Amsterdam stappen uit deelraad: Twee raadsleden in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart zijn dit weekend uit de PvdA-fractie gestapt. Dat heeft een woordvoerder van het stadsdeel maandag bevestigd. Vorige week vertrok ook al een raadslid uit de fractie. De drie politici weigeren zich neer te leggen bij het beleid van stadsdeelvoorzitter Ahmed Marcouch (PvdA). Islamiseringsagenda Pieter Beste, Clyde Moerlie en Jan Engel verwijten Marcouch dat hij een 'islamiseringsagenda' voert. Marcouch wil dat kinderen op openbare scholen islamlessen krijgen. De drie raadsleden zijn tegenstander van dit plan. De drie PvdA'ers kwamen al eerder in aanvaring met de stadsdeelvoorzitter. Begin dit jaar eisten ze van Marcouch dat hij zich zou uitspreken in het zogeheten 'handenschudincident'. Burgemeester Cohen had gezegd dat straatcoaches in sommige gevallen uit religieuze overwegingen vrouwen geen hand hoeven te geven. Beste, Moerlie en Engel eisten van Marcouch dat deze zou verklaren dat handen altijd geschud moeten worden. De rest van de PvdA-fractie in Slotervaart vond deze eis te ver gaan, waarop de drie dissidenten uit de fractie stapten. Later werd deze ruzie bijgelegd, waarna de drie raadsleden terugkeerden in de fractie. Door de breuk verliest de PvdA haar meerderheid in de deelraad. De coalitie die de PvdA in Slotervaart vormt met GroenLinks, behoudt wel een meerderheid.
PAROOL - 'Cohen fout met liberale islam': Burgemeester Job Cohen moet erkennen dat hij zelf grote fouten heeft gemaakt in het dossier van de Westermoskee. Hij moet de schuld niet op anderen af schuiven. Dat stelt VVD-deelraadslid Gertjan Neerhof in een reactie op uitspraken van Cohen in diverse media. Cohen nam dit weekeinde afstand van de vroegere pogingen om de ontwikkeling van de islam in een liberale richting te stimuleren. Volgens hem past dat niet bij de scheiding van kerk en staat. Hij verwees onder andere naar stadsdeel De Baarsjes, dat in 2006 een convenant met moskeeorganisatie Milli Gorus sloot over de Westermoskee waarin de liberale richting werd vastgelegd. Het viel ook VVD-raadslid Bas van 't Wout op dat Cohen nu een andere toon aanslaat over de koers van de Westermoskee. ''Of ik heb heel andere debatten meegemaakt.'' In het verleden heeft Cohen geen afstand genomen van het idee dat de Westermoskee een liberale islam zou verkondigen. Volgens Neerhof is Cohen 'vanaf het begin zelf direct betrokken geweest bij de gesprekken over de te volgen liberale koers bij de nieuw te bouwen Westermoskee'. ''Hij doet nu alsof hij daar zelf met verbazing naar heeft staan kijken, maar heeft toch echt ook zelf aan de teugels getrokken. Samen met Haci Karacaer, de toenmalige liberale voorman van Milli Gorus, en oud-stadsdeelvoorzitter Henk van Waveren.'' Neerhof noemt hen 'de drie musketiers van de Westermoskee'. ''Cohen weet van de hoed en de rand. Het hele dossier heeft voor hem nul geheimen.'' In het verleden hebben met name CDA en VVD zich afgekeerd tegen de pogingen vanuit de overheid de ontwikkeling van de islam in een bepaalde richting te sturen. Dat ging toen niet alleen over de Westermoskee, maar ook over het islamitisch debatcentrum Marhaba. Cohen heeft zich voor dat centrum zeer ingespannen. CDA-fractievoorzitter Maurice Limmen vindt het 'zeer opvallend' dat Cohen nu doet voorkomen alsof hij zelf geen voorstander was van deze pogingen. ''Het stond letterlijk en heel expliciet in de stukken die we van de gemeente over Marhaba kregen. Dat had dat nu ontkend, klopt niet.'' Ook met betrekking tot de Westermoskee is het 'opmerkelijk' dat Cohen achteraf afstand neemt van de wens daar een bepaalde vorm van islam mee te stimuleren.
Inhoudelijk lijkt Cohen nu meer op de lijn van het CDA te zitten, zegt Limmen. ''Dat verwelkomen we uiteraard. Laten we onze energie niet meer steken in het ontwikkelen van nieuwe vormen van de islam, maar het goed regelen van inburgerings- en taalcursussen.''
NOS.nl - Inburgerinscursussen in gevaar: Verscheidene opleidingscentra dreigen te stoppen met het aanbieden van inburgeringscursussen. Dat heeft de MBO-raad gezegd, de vertegenwoordiger van de regionale opleidingscentra. De ROC's komen in financiële problemen doordat er veel minder kandidaten komen dan is afgesproken met de gemeenten. Omdat docenten, lokalen en computers wel betaald moeten worden, lijden de centra soms miljoenen euro's verlies. Commerciële cursusaanbieders zijn al failliet gegaan, zegt de MBO-raad. Deze week is er overleg tussen de raad, de gemeenten en minister Vogelaar. Die moet een oplossing aandragen, vindt de raad.
nrc.nl - Salarissen publieke omroep aan banden: Na een half jaar stemt minister Plasterk in met een wens van de Kamer. Hij wil een salarismaximum voor alle medewerkers bij de publieke omroep. Minister Plasterk (Media, PvdA) wil een einde maken aan de topsalarissen van presentatoren en dj’s bij de publieke omroep. Hij gaat een wettelijk salarismaximum invoeren van rond de 200.000 euro bij nieuwe dienstverbanden of verlenging van contracten. Dat bedrag ligt hoger dan de Balkenendenorm (169.000 euro in 2007). Nu verdienen toppresentatoren in vaste dienst tot 334.000 euro blijkt uit de jaarverslagen van de publieke omroepen. Plasterk zal de maatregel vastleggen in de nieuwe Mediawet. Dat schrijft hij in een brief die vandaag naar de Tweede Kamer gaat. Hiermee komt de minister tegemoet aan de wens van diezelfde Kamer. In december steunden alle fracties met uitzondering van PvdA en Partij voor de Dieren een motie van de SP voor een salarismaximum. Morgen debatteert de Tweede Kamer opnieuw met de minister over de salarissen bij de publieke omroep. Plasterk overlegt op dit moment nog met de publieke omroepen over de precieze hoogte van het salarismaximum voor presentatoren. „Ik stel voor dat dat rond de twee ton ligt”, zegt Plasterk. De code die alleen voor de publieke omroep geldt wordt wettelijk vastgelegd. Voor bestuurders bij de publieke omroep wil de bewindsman een striktere norm aanhouden. Zij mogen niet meer verdienen dan een minister. „Marktwerking geldt voor de ene baan meer dan de andere”, zegt Plasterk. „Dat de directeur van de VARA wordt weggekocht door Shell lijkt me niet reëel.” ...Q&A
nrc.nl - Nog meer veelverdieners publieke omroep dan gedacht: Het aantal veelverdieners bij de publieke omroep was in 2007 hoger dan de omroepen in hun jaarverslagen hebben vermeld. Uit onderzoek van het Commissariaat voor de Media blijkt dat 17 omroepbestuurders en 37 presentatoren/programmamakers een salaris verdienden boven de zogeheten Balkenendenorm van 169.000 euro. Ook in 2006 was er sprake van onderrapportage en bedroeg het aantal veelverdieners 52. Dat schrijft het commissariaat aan de Tweede Kamer. Sinds 2006 zijn omroepen wettelijk verplicht in jaarverslagen de topinkomens van medewerkers in loondienst te vermelden. Minister Plasterk(Media, PvdA) heeft inmiddels laten weten dat hij voor deze omroepfunctionarissen een wettelijk salarismaximum zal invoeren. Daarin wordt hij gesteund door een meerderheid in de Tweede Kamer. Nieuw in het onderzoek van de mediawaakhond zijn onder meer de ruime ontslagvergoedingen die zijn toegekend aan de voormalig directeur van de Joodse Omroep en een manager van Radio Nederland Wereldomroep (RNW). Het gaat om vertrekregelingen van respectievelijk 283.000 en 373.000 euro. In het eerste geval kwam daar een kantonrechter aan te pas. Overigens heeft het commissariaat nog geen volledig zicht op alle topinkomens bij de publieke omroep, schrijven voorzitter Inge Brakman en commissaris Tineke Bahlmann. Want niet alle medewerkers van een omroep zijn in loondienst. Sommige onder wie Ivo Niehe en Paul de Leeuw laten zich freelance inhuren door hun eigen bv. En over die vergoedingen hoeven omroepen geen verantwoording af te leggen in hun jaarverslag.
Trouw - Wat kost het koningshuis?: De Tweede Kamer praat vanavond over de kosten van het Nederlandse koningshuis. Kamerleden willen weten waar die 114 miljoen euro aan opgaan. De kosten van het Britse koningshuis worden ieder jaar gepubliceerd. Berekend per inwoner is het verschil tussen beide landen nog veel groter. Elke Nederlander is 7 keer zo veel kwijt aan het koningshuis als iedere Britse onderdaan. Waar dat verschil in zit, is lastig aan te geven. Het is nog niet eens helemaal duidelijk waar de bijna 114 miljoen euro voor het Nederlandse koningshuis precies aan opgaan, laat staan dat een zuivere vergelijking te maken is met buitenlandse vorstenhuizen. Dat lang niet altijd goed te traceren is waaraan de koninklijke euro’s worden uitgegeven, heeft stijgende ergernis gewekt bij Kamerleden. Vroeger werd er misschien nog tamelijk omzichtig gepraat over de verantwoording van uitgaven die met het koningshuis te maken hadden. Maar vandaag de dag willen Kamerleden –ook van partijen die er geen seconde over zouden piekeren om de monarchie af te schaffen– zo precies mogelijk weten wat er met het belastinggeld gebeurt..... De bedragen die worden opgevoerd roepen vaak vragen op. Zo wilden Kamerleden vorig jaar oktober weten waardoor de beveiligingskosten van 2007 op 2008 stegen van 9 naar 13 miljoen euro, en het onderhoud van de paleizen van 29 naar 35 miljoen. De laatste tijd bestookten de volksvertegenwoordigers het kabinet vooral met vragen over de onderhoudskosten van het koninklijk zeiljacht Groene Draeck en (de kosten van) vliegreizen van leden van het Koninklijk Huis. ... De koningin en de andere leden van het Koninklijk Huis zijn onafhankelijk. Dat betekent dat zij een deel van het geld dat zij ontvangen (de grondwettelijke uitkering) kunnen uitgeven zonder dat daarvoor achteraf tegenover het rijk verantwoording moet worden afgelegd. En Kamerleden die zouden kunnen denken dat het allemaal veel goedkoper zou kunnen onder een andere staatsvorm dan de huidige constitutionele monarchie, houdt premier Balkenende maar alvast voor dat het rijk veel kosten –zoals die van staatsbezoeken en van het onderhoud van paleizen– ook zou maken zonder Koninklijk Huis.
Het bedrag van 114 miljoen euro voor het koningshuis bestaat uit verschillende delen. Voor het staatshoofd, het afgetreden staatshoofd en de vermoedelijke troonopvolger, alsmede voor hun echtgenoten zijn er grondwettelijke uitkeringen. Op dit moment ontvangen koningin Beatrix, kroonprins Willem-Alexander en prinses Máxima zo’n uitkering. Die bevat een inkomensbestanddeel, maar ook een vergoeding voor materiële en personele kosten. Voor de drie samen is het bedrag voor dit jaar 6,1 miljoen euro. Daarnaast is er een veel groter bedrag dat verdeeld is over diverse departementale begrotingen. Het gaat hierbij om de kosten van het hofpersoneel, van het gebruik van auto’s, rijtuigen, paarden, vliegtuigen en paleizen, om de kosten van beveiliging, van staatsbezoeken, van het onderhoud van de paleizen, en om de inzet van de rijksvoorlichtingsdienst. Bij elkaar betreft het een bedrag van bijna 108 miljoen euro.
nu.nl - 'Bedrijven lopen miljoenen mis door Koenders': Het bedrijfsleven loopt orders ter waarde van 350 miljoen euro mis door toedoen van minister Bert Koenders van Ontwikkelingssamenwerking. Dat stelt VNO-NCW-voorzitter Bernard Wientjes maandag in een interview met Het Financieele Dagblad. Koenders wil de zogeheten Oret-regeling wijzigen. Arme landen krijgen volgens deze regeling geld voor projecten die worden uitgevoerd door het Nederlandse bedrijfsleven. De minister wil deze regeling nu zo aanpassen, dat alleen de armste landen dit geld nog krijgen. Het bedrijfsleven zou door deze wijziging orders mislopen, omdat de overgang naar een nieuwe regeling volgens Wientjes "niet ordentelijk" verloopt. Donderdag debatteert de Tweede Kamer over de kwestie. Steunregeling Terwijl de overgang naar nieuwe regelgeving al problemen veroorzaakt, heeft de nieuwe steunregeling (Orio) nog meer nadelige gevolgen voor het bedrijfsleven, aldus Wientjes. Het budget halveert, de eisen worden strenger en veel ontwikkelingslanden komen niet meer in aanmerking voor schenkingen. "Het Nederlandse bedrijfsleven kan opnieuw voor honderden miljoenen aan orders mislopen." Zwartboek VNO-NCW stuurt maandag een 'zwartboek' naar de Tweede Kamer met twintig projecten die niet door kunnen gaan, terwijl medefinanciering was toegezegd. Minister Koenders stelt echter dat er maar vijf projecten afvallen. "Wat Wientjes zegt, klopt niet met onze gegevens", aldus Koenders tegen de krant.
Webwereld - Onderzoeker kraakt vingerafdrukbetaling Albert Heijn: De nieuwe Tip2Pay betaaldienst van Albert Heijn is nu al misbruikt. Een onderzoeker kopieerde eenvoudig een vingerafdruk en kon daarmee boodschappen afrekenen. Albert Heijn introduceerde zijn Tip2Pay nog geen twee weken geleden als proef. De dienst laat consumenten met hun vingerafdruk voor boodschappen betalen. Misbruikt Ton van der Putte, oud medewerker van ATOS Origin die gespecialiseerd is in biometrie, maakte als demonstratie een kopie van een vingerafdruk. Met een rubberen kopie van een vingerafdruk kon hij vervolgens bij de kassa afrekenen. Zowel het systeem als de kassamedewerker hebben de vervalsing niet opgemerkt. Het kopiëren van een vingerafdruk is relatief eenvoudig. Een vingerafdruk op een verpakking of een glas is daarvoor al voldoende. De hack komt niet als een verrassing, want diverse beveiligingsdeskundigen hebben bij de introductie gewaarschuwd dat de technologie onveilig is. Albert Heijn lijkt zich daar echter nog weinig van aan trekken. Afgelopen vrijdag verklaarde de keten nog op het Utrechtste radiostation Roulette FM dat het diverse maatregelen heeft genomen. "Met de beveiliging zit het wel goed", stelde een woordvoerder. Oude hack Van der Putte voerde het onderzoek uit in samenwerking met BioXS, zijn voormalig werkgever. De specialist in biometrische beveiliging vreest dat de slechte beveiliging van Albert Heijn het imago van de sector beschadigt. Van der Putte is geen onbekende op dit gebied. Sinds 1990 heeft hij al meerdere malen bewezen dat het werken met een vingeradruk alleen onvoldoende veilig is. Ook de Chaos Computer Club demonstreerde in 2004 al hoe een vingerafdruk eenvoudig te kopiëren is en schreef zelfs een handleiding. Ook werd een vergelijkbaar vingerafdruksysteem van een supermarkt vorig jaar november al onderuit gehaald. Dit jaar lukte het de club om de vingerafdruk van de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Dr. Wolfgang Schäuble te kopiëren van een wijnglas en te publiceren. In reactie hierop is nu een debat ontstaan om af te zien van het gebruik van vingerafdrukken in paspoorten. Vrijwillige kopie Albert Hein zegt in een reactie niet verbaasd te zijn, omdat de persoon vrijwillig zijn vingerafdruk heeft afgegeven. Daarbij wijst de supermarkt erop dat een bankpas ook te dupliceren is. Een woordvoerder benadrukt dat de proef verschilt met het Duitse incident omdat hier de test in een "beschermde omgeving met een cassiere" wordt gedaan. In het geval van misbruik loopt de klant geen enkel risico, bezweert het bedrijf. Bovendien is een limiet gesteld aan het bedrag dat met een vinger kan worden afgerekend. Albert Hein beschouwt Tip2Pay vooral als test om te zien hoe de klant de dienstverlening ervaart. De keten verwacht bij een landelijke uitrol extra beveilingsmaatregelen te treffen.
nrc.nl - Wetenschap - Kinderen roken mee als ouders buiten staan: (m.b.t. het barpersoneel is het rookverbod alvast onzinnig) Kinderen wier ouders buitenshuis roken maken drie keer zoveel kans op astma en andere ademhalingsproblemen dan kinderen van ouders die niet roken. Dat vonden Autralische onderzoekers. Het effect van buiten roken bleek vergelijkbaar met dat van het af en toe binnen roken. (Indoor Air, International Journal of Indoor Environment and Health, juni). De onderzoekers verrichtten metingen naar nicotineconcentraties in 92 huishoudens. Nicotine staat daarbij model voor alle slechte stoffen in rook. In huishoudens waar – volgens de ouders – alleen buiten werd gerookt, troffen zij even even hoge concentraties nicotine aan als in huishoudens waar men af en toe binnen opsteekt. De onderzoekers hebben (statistische) redenen om aan te nemen dat de rapportage van de ouders over hun buiten roken betrouwbaar genoeg is. De nicotine in huis verklaren zij uit binnendringing via ramen en deuren. Ook nemen terugkerende rokers nicotinedeeltjes mee op hun kleding, haar en huid. Eenmaal in huis kunnen de nicotinedeeltjes maandenlang op oppervlakten blijven liggen en zich ophopen in stof. Airconditioning, open ramen en ventilatie krijgen niet alle nicotinedeeltjes en fijnstof het huis weer uit. De resultaten werden vergeleken met de gezondheidsproblemen van de kinderen (vier tot negen jaar). Van de kinderen van niet-rokende ouders had 46% astma en ademhalingsproblemen en van kinderen met de buiten rokende ouders 54%. De bevindingen komen overeen met de cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. Die meldt dat de risico’s van passief roken de kans op astma en luchtwegaandoeningen met 20 tot 50 procent doet toenemen. De Nederlandse Gezondheidsraad meldt dezelfde cijfers in de nota Volksgezondheidsschade door passief roken (2003). Het advies van de Australische onderzoekers: als je je kinderen wilt beschermen voor de kwalijke effecten van meeroken stop dan zelf helemaal. De Gezondheidsraad is het daar mee eens.
nrc.nl - Wetenschap - Spuitje in spier helpt muizen: Spieren van oude muizen herstellen zich net zo goed als die van jonge muizen, na een injectie in hun spieren die de spierstamcellen activeert. Biotechnologen van de Universiteit van Californië in Berkeley die de ingreep bedachten, tekenen aan dat de injectie te gevaarlijk is om bij mensen toe te passen. Maar met hun ingreep hebben zij wel ontdekt dat de veroudering van spieren omkeerbaar is, met de juiste chemische behandeling. Ze publiceerden hun vondst zondag online in het wetenschappelijke tijdschrift Nature. Als de spiervezels die samen de spieren vormen, beschadigd raken, zorgen spierstamcellen voor nieuwe. De stamcellen, satellietcellen genaamd, liggen tegen de spiervezels aan. Ze worden met het ouder worden echter steeds minder actief, en dus duurt het herstel van beschadigde spieren bij ouderen steeds langer. De onderzoekers laten zien hoe de spieren verouderen, en dat die achteruitgang omkeerbaar is. De satellietcellen stoppen met het maken van spiervezels doordat de balans tussen twee chemische stoffen verschuift: de bekende signaalstof Notch, en geactiveerdpSmad3. Bij jonge muizen zit er veel Notch in de spieren, bij oude muizen wordt juist pSmad3 actief. Een injectie in een spier, die het gen voor pSmad3 lokaal uitschakelt, wakkert de spierstamcellen weer aan. Bejaarde muizen (twee jaar oud) herstelden zo net zo goed als jonge muizen (twee maanden oud) van de schade die de onderzoekers met gif aan hun spieren hadden toegebracht. De universiteit noemt in haar persbericht al toepassingen bij ziektes waarbij de spieren afbreken, zoals dystrofie. Zover is het nog lang niet. Het inactiveren van het pSmad3-gen is een radicale ingreep in de natuurlijke veroudering van weefsels, en daarbij in het delen van cellen. Dat zou kanker kunnen veroorzaken, aldus de onderzoekers. Ze hopen een manier te vinden om de balans subtieler te ‘kalibreren’. Daarbij moet dan wel rekening gehouden worden met de vele andere functies die de betrokken stoffen hebben in het lichaam. Notch stuurt celdifferentiatie en signalering in een veelheid van weefsels. En de intermediair die pSmad3 activeert is TGF-bèta, dat eveneens een alomtegenwoordige signaalstof is voor celgroei, -deling en -dood. Het onderzoek benadrukt hoezeer het gedrag van stamcellen afhangt van biochemische stoffen in de nabijheid, in het lichaam en in het lab. Dat principe maakt ook dat stamcellen in het laboratorium vaak hun bijzondere eigenschappen verliezen. Bij spierstamcellen is de beïnvloeding zo sterk, dat oude spiervezels in een petrischaal de ontwikkeling van verse stamcellen remmen.
nrc.nl - Wetenschap - Kosmische ramp deeltjeversneller CERN weerlegd: Dit najaar gaat in Genève een nieuwe deeltjesversneller in gebruik. Doemdenkers vrezen dat hij een ‘zwart gat’ zal produceren. Maar daarvoor blijkt geen grond. Als aan het einde van deze zomer de grote, nieuwe LHC-versneller bij het CERN in Genève gaat proefdraaien, loopt de aarde geen gevaar. En ook als deze versneller in de loop van volgend jaar op volle kracht draait, zal de aarde niet vergaan. Dat nieuws bracht het CERN, het Europees centrum voor deeltjesonderzoek, dit weekeinde naar buiten in de vorm van een veiligheidsrapport. In het rapport lopen vijf theoretische fysici de doemscenario’s na, die in verband gebracht zijn met de LHC-versneller. In die versneller zullen protonen (kerndeeltjes) met voor aardse begrippen ongeëvenaard hoge energieën frontaal op elkaar botsen. De botsingsfragmenten moeten daarna nieuwe inzichten geven in de elementaire deeltjes en de fundamentele krachten daartussen, die samen aan de basis van de kosmos liggen. Zwarte gaten Maar met wat fantasie zijn ook pessimistischer scenario’s denkbaar. Dat tijdens de deeltjesbotsingen microscopisch kleine zwarte gaten worden geproduceerd bijvoorbeeld. Als die, tegen de verwachting in, niet meteen verdampen, kunnen ze gaan groeien. Dan voeden ze zich eerst met de versneller en daarna met de rest van de aarde. Nog zo’n naargeestig scenario is dat er exotische deeltjes worden geproduceerd, zogeheten strangelets, die in een kettingreactie alle aardse materie in ‘strange matter’ omzetten. En die zo onze aardbol in een doodse klomp veranderen. Voor wie dat nog niet wist: deze scenario’s staan hoog op de lijstjes van doemdenkers. Hun angst leidde zelfs tot concrete actie: in maart van dit jaar spanden Luis Sancho, Spaans wetenschapspopularisator, en Walter Wagner, stralingsdeskundige en beheerder van een botanische tuin op Hawaii, een proces aan tegen het CERN. De twee mannen vroegen de rechtbank op Hawaii om een verbod op het aanzetten van de LHC-versneller. Want de risico’s, zeiden zij, warendoor CERN nooit serieus onderzocht. Eerder daagden ze al de Amerikaanse RHIC-versneller, die alweer acht jaar draait – zonder dat de aarde is vergaan. Met hun jongste aanklacht haalden ze de voorpagina van de New York Times. Geen zorg Maar het CERN-rapport, een geactualiseerde versie van een veiligheidrapport uit 2003, is niet gemaakt in reactie op de aanklacht of de publiciteit daarover, aldus woordvoerder James Gillies. Vijf natuurkundigen (John Ellis, Gian Giudice, Michelangelo Mangano en Urs Wiedemann van CERN en Igor Tkachev uit Moskou) begonnen hun werk eraan anderhalf jaar geleden al. „Er is geen reden tot zorg over de gevolgen van nieuwe deeltjes of vormen van materie die mogelijk bij LHC worden geproduceerd”, is nu hun conclusie. Vergeleken met het rapport uit 2003 is vooral de analyse van het zwarte gatenscenario uitgebreid. Medeopsteller Mangano werkte de details ervan uit in een 96 pagina’s tellende publicatie met Steve Giddings van de universiteit van Californië, expert in de microscopische zwarte gaten. En vrijdagmiddag herhaalde Mangano het nog maar eens aan de telefoon: „Nee, microscopische zwarte gaten brengen geen risico mee.” Dat zulke zwarte gaten überhaupt ontstaan, is allerminst zeker. Dat kan alleen als er extra dimensies zijn – de snaartheorie vereist dat bijvoorbeeld – én als die extra dimensies betrekkelijk groot zijn. In dat geval is de zwaartekracht die wij in onze kosmos ervaren, een slap aftreksel van een veel sterkere zwaartekracht die naar de extra dimensies weg lekt. Als vervolgens de energie in de LHC-versneller hoog genoeg is om extra dimensies zichtbaar te maken, dan kunnen ook de microscopische zwarte gaten zichtbaar worden, die onder invloed van die ‘sterkere zwaartekracht’ ontstaan. Maar wat, vroegen Sancho en Wagner, als die gaten daarna niet meteen verdampen of uit elkaar vallen zoals gangbare theorieën voorspellen? Wat doet een stabiel microscopisch zwart gat ‘in rust’, in een schacht bij Genève? Strijdig Weinig, aldus het rapport. Allereerst zijn stabiele gaten hoogst onwaarschijnlijk, omdat ze strijdig zijn met principes uit de quantummechanica en/of de relativiteitstheorie. En zelfs als ze toch opduiken, dan alleen in een ascetische variant waarvan we niks te vrezen hebben. Zouden er wél gulzige stabiele gaten kunnen ontstaan, dan hadden die namelijk allang hun sporen nagelaten in de kosmos. Daar kunnen inslagen van kosmische deeltjes veel vaker voor hun vorming zorgen dan een aardse versneller. Een concreet voorbeeld: gulzige stabiele gaten, ingevangen in een neutronenster, zouden zo’n ster in sneltreinvaart vernietigen, daarbij „explosief grote hoeveelheden energie” vrijmakend, die „duidelijk zichtbaar” hadden moeten zijn. Meer in grote lijnen: „de natuur heeft al 1031 LHC-experimenten uitgevoerd sinds het begin van het universum. (...) De sterren in ons melkwegstelsel en elders bestaan nog steeds, en de conventionele natuurkunde kan alle waargenomen astrofysische zwarte gaten beschrijven.” Het strangelet-scenario wordt op grond van resultaten van de RHIC-versneller én van kosmische argumenten even ferm naar de prullenbak verwezen.
nrc.nl - Wetenschap - ‘Ondeeltjes’ als sleutel van heelal: Howard Georgi, theoretisch fysicus aan Harvard University in Cambridge, bedacht een wereld, die bevolkt wordt door unparticles, ‘ondeeltjes’ . Inmiddels zijn de ondeeltjes onder collega’s een hype geworden. Welke wetenschapper droomt er niet van de kosmos te doorgronden? Howard Georgi, theoretisch fysicus aan Harvard University in Cambridge, gooide alle bestaande modellen en theorieën overboord die de elementaire deeltjes, de bouwstenen van de materie, beschrijven. En bedacht een wereld, die bevolkt wordt door unparticles, ‘ondeeltjes’. In die wereld gelden totaal andere natuurwetten en de bewoners, de ondeeltjes, hebben merkwaardige eigenschappen. Ze hebben bijvoorbeeld geen karakteristieke massa maar kunnen elke denkbare massa – van vederlicht tot loodzwaar – tegelijk aannemen. Het gevolg is dat deze verborgen wereld er op grote en kleine schaal volstrekt identiek uitziet. Georgi hoopt dat de ondeeltjes antwoord zullen geven op grote vragen, bijvoorbeeld naar de aard van de onzichtbare ‘donkere materie’ in ons heelal.„Bijgesloten hallucinatie had ik een paar dagen geleden”, mailde hij vorig jaar aan zijn collega’s. Inmiddels zijn de ondeeltjes onder collega’s een hype geworden. Wat ze nog spannender maakt, is dat ze vanaf eind deze zomer echt ontdekt zouden kunnen worden bij experimenten in de nieuwe deeltjesversneller op het CERN in Genève. Uiteindelijk, zegt Georgi, „geven in de natuurkunde experimenten de doorslag.”